Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Özellikle kitle iletişim araçlarının toplumlara hâkim olması ve kitle kültürünün gücünü toplumun bütün mekanizmalarında hissettirmesinin ardından birçok sosyal bilimci popüler kültürle kitle kültürünün eşitlemişlerdir. Öyle ki birçok yerde popüler kültür kitle kültürü yerine kullanılmaktadır. Günümüzde popüler kültür kitle kültürünün kuşatması altındadır, hatta popüler kültürün dinamiklerini belirleyen en önemli araçlardan biri kitle iletişim araçlarıdır. Popüler kültür her ne kadar kitle kültürünün hâkimiyetinde olsa da kendi iç dinamikleriyle alternatif
söylemler üretebilir. Çünkü popüler kültür halk tarafından üretilen ve halkın tercihleriyle tüketilen bir kültürdür. Kitle kültürü ise, belli toplumsal gruplar tarafından halk için geliştirilen, uyuşturucu ve tüketime yönelik bir kültürdür.
Popüler kültür ile kitle kültürünün ayrıldığı noktalar şöyle sıralanabilir.
1. Popüler kültür kitle kültürü gibi sadece sistemin emrinde ve kitleleri edilginleştirmeye yönelik bir kültür değildir. İçinde muhalif öğeler de bulunmaktadır. Kitle kültürü gibi içeriği ve ideolojisi net değildir, oldukça karışık ve değişken bir içeriğe sahiptir. Kitle kültürü kapitalist toplumlarda kitle iletişim araçlarıyla üretilen ve toplumsal organizmaların bütün noktalarına sızan, özünde tüketim ve hâkim ideolojinin olumlanması yatan bir kültürdür. İktidar tarafından biçimlendirilir ve satışa yöneliktir. Popüler kültür ise, her ne kadar kitle kültürü tarafından ağırlıklı olarak biçimlendirilse de özünde halkın kültürüdür. Yönetilen sınıfların günlük yaşam mücadelesi içindeki beklentilerini ifade eden önemli bir araçtır. Halk tarafından üretilen
popüler kültür ürünleri zaman zaman muhalif öğelerin de gelişmesine olanak sağlar. İdeolojisi kitle kültürü gibi salt tüketim değildir, alttan üste doğru gelişen dinamik bir süreçtir.
2. Popüler kültür kitle kültüründe eksik olan artistik işlemeye sahiptir. Örneğin, rock müzik, popüler müzik olarak nitelenir. Fakat eğer, sanatçı ticarileşirse bu durum o eseri bir kitle kültürü ürünü haline dönüştürebilir. Kitle kültürü ile popüler kültür arasında çok ince bir çizgi vardır. Popüler kültürde kitle kültürüne kıyasla önce estetik kaygı vardır, oysa kitle kültüründe esas olan eserin ticari başarısıdır. Ticari başarı eserin tüm kusurlarını örter. Kitle kültüründe izleyici daima haklıdır.
3. Popüler kültür kitle kültürüne göre kitle iletişim araçlarına doğrudan bağımlı değildir. Popüler kültür kavramının kitle kültürü kavramından bir diğer üstünlüğü popüler kültürün üretim sürecinin kitle kültürü gibi sadece kitle iletişim araçları ile sınırlı olmamasıdır. Medyaların popüler kültürün oluşmasında katkısı büyüktür ama kitle iletişim araçlarına bağımlılığı aşan bir
başka yönü vardır. Popüler kültür, gündelik yaşam kültürüdür, kapsamına toplumsal yaşamdaki kültürel pratikler, ritüeller, törenler, inançlar, gelenekler ve umutlar girer. Kitle kültürü kitle iletişim araçları aracılığıyla üretilen ve bu araçlara doğrudan bağımlılığı olan bir kültürdür.
4. Popüler kültür de realiteye karşı bir yanılsama vardır, ama bu yanılsama kitle kültüründeki yanılsama gibi tek boyutlu değildir. “Kitle kültürünün tüketicisi kalmak, bizi yaşadığımız, yabancılaşmaya dayanan toplumsal hayatın gerçek yüzünü algılamaktan alıkoyduğu için, gündelik hayatımızı rahat ve kazasız belasız sürdürmemizi sağlar. Kitle kültürünün tüketicisi olmamız bize bu kolaylığı getirir ama içinde yaşadığımız toplumsal realiteye boyun eğmemiz, ona katlanmamız, kitle kültürünü bu yanılsaması ile de örtbas edilemeyen, hissedilmesi önlenemeyen acılara karşıtlıklara, öfkelere, yeni arayışlarda bulunmamıza neden olur. Kitle kültürünün tüketicisi olarak kalmak istesek bile, yaşadığımız toplumsal realitenin yol açtığı acılar, bu acılarımızı, bu öfkelerimizi, bu yeni şeyler arama isteklerimizi, beklentilerimizi dile getirebileceğimiz popüler kültürün üreticisi ve tüketicisi olmaya iter bizi.
Popüler kültürün üretildiği ve tüketildiği alt kültürlerimize, ya da toplumun başat kültürünün henüz bütünüyle kendi denetimi altına alamadığı hayat alanlarına (pop müzik konserlerine, TV’nin belirli dizilerine, belirli eleştirel boyutu olan çizgi romanlara, popüler romanlara vb.) arada sırada ‘çekilebilmemiz’ bizde ayrı bir rahatlama, ya da başat kültürdeki renksiz yanılsamaya oranla çok daha renkli bir yanılsama ile yaşayabileceğimiz bir rahatlama elde etmemizi sağlar. Kitle kültüründeki yanılsama; reel toplum içinde somut olarak yer alan yabancılaşmanın gözlerden saklanmasını; insanların, somut olarak toplumsal hayatta var olan yabancılaşma olgusunu göremeyecek kadar ‘eblehleştirilmesini’ amaçlar. Bu yanılsama, en rafine işlerde çalışan okumuşların bile yabancılaşmayı ne denli yoğun yaşamakta olduklarını hissetmeyecek kadar birer mutlu ‘eblehler’ olmasını amaçlamıştır.
Popüler kültürün neden olduğu yanılsama ise, kitle kültürünün yanılsamasından çok daha rafinedir. Bireyliğin, özgürlüğün, spontaneliğin, farklılığın toplumsal hayatın can alıcı alanlarında baskı altına alınmış olmasının neden olduğu ‘atropi’ ve ‘anomiyi’ hafifletecek edilgenleştirilmiş, sınırları iyi çizilmiş bir ‘özgünlük, farklılık, spontanelik, diğerlilik’ yaşadığımız için popüler kültürün yanılsaması daha rafinedir. Popüler kültürün yanılsaması bir boyutu ile sisteme bağlıyken, bir diğer boyutu bizim sisteme karşı başkaldırımızı dile getirmek ister gibidir.”
Bütün kültür formları bir biçimde, diğerleriyle ilişki içerisindedir. Kültürler sürekli birbirlerinin alanına girmekte ve kendi dinamikleriyle var olmaktadırlar. Bu bağlamda etkilenme kaçınılmazdır. Popüler kültür kitle kültüründen beslenmekte ve ondan bağımsız bir kültür formuna dönüşmektedir.
Popüler kültür, egemen bir örgütselliğe karşı geliştirilmiştir. Direniş tarafından yaratılmış, artık yaşamayan uzak geçmişin değil, şimdilik günlük yaşamın kültürüdür. Kitle kültürünü biçimlendiren sansasyonelciliğe, duyguların sömürülmesine karşıdır. Matterlart, popüler kültürü, direnen sınıfların direniş yaşamları süresince yarattıkları egemen kültüre karşıt bir kültür olarak görür. Bu anlamda kültür oldukça politikleşmiş, bilinçli kültürel etkinlikleri içerir. Bu tür kültürel pratiklere, örneğin, devrimci olarak nitelenen müzik sanatçılarının, roman yazarlarının, filmlerinin, gazetecilerin, ressamların, halk ozanlarının ürünleri girer. Daha geniş anlamıyla, egemen, pratiklere karşı, yapılan sürekli mücadelenin yapılış biçimlerini içerir.
Kitle kültürü her zaman için, ortalama beğeniye sahip orta sınıf kültürüdür. Tüm sınıfların toplumsal yaşamda düzenlenmiş zevkler aracılığıyla bir araya getirilebileceği bir kültürdür. İşçi sınıfı boş zamanı böylece biraz kibarlaşırken, orta sınıf da onaylamadığı, aşağı bulduğu zevklerin çekiciliğini güvenli seyircilik konumu içinde kabullenir. Kitle kültürü orta sınıf kültürüne, sanata karşı olarak görmekle birlikte, bunları işleme biçimi olarak görülürse, yüksek/düşük çalışması toplumsal sınıflar arasında değil de, tecimsel süreç aracılığıyla üretilmektedir. Çünkü kültürel ifadelerin tüm düzeylerinde tecimsel bir süreç vardır. Pop müzikte olduğu gibi, klasik müzikte de, sporda olduğu gibi sinemada da tecimsel süreç vardır.
Popüler kültür; ticari, gösteriye dayanan, kalıcılığı olmayan, gündelik, kültür endüstrisi tarafından üretilmiş kültürdür. Kültür endüstrisi, neyin popüler olacağına, halka sormadan, tamamen kendi olanaklarıyla karar verir. Bir ürün daha piyasaya sürülmeden bu endüstri mekanizması çalışır ve hangi ürünün ne kadar satacağı bu endüstri tarafından hesaplanır. Ürün, ondan sonra piyasaya sunulur. Mesela televizyon ve radyolarda Top 10 listeleri yayınlanıyor. Her televizyonun listesi, diğerinden farklıdır. Bu fark televizyonun anlaşmalı olduğu firma ve sanatçılardan;
yani ticari bir takım ilişkilerden meydana geliyor. Yani bu seçim tamamen ticaridir.
Popüler kültür, tamamen ticari bir kültürdür; yani metalaşmış bir kültürdür. Popüler kültürde her şey satılabilir ve alınabilir bir meta haline ve gündelik tüketime sunulabilir hale getirilmiştir. Diğer bir anlamda popüler kültürü halk kültürü olarak alırsak, hiçbir kültür halkın beğenisini kazanmadan yaşayamaz, yaşaması için halkın o kültürde kendine ait bir şeyler bulması gerekir. Yoksa bu kültür kalıcı olamaz.
İzler-kitlenin talepleri burjuvazinin beğenileriyle belirlenir, yaşamın boşluğu egzotik uyaranlarla sindirilir. Birlikte tüketilen kültürel ürünlerin insanları başkalarının yargılarından uzak, kendi iç dünyalarında, içe dönük duygu ve düşünceleriyle baş başa kalma olanağı verdiği söylenir. Popüler kültür kent olan yerleşim yerinin kültürüdür. Kent eğer demokratikse, o da demokratiktir; eğer kentte kitlesel üretim varsa, o da kitle kültürüdür.
Tarih: 2020-11-30 20:49:32 Kategori: Sosyoloji
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Popüler Kültür Ve Kitle Kültürünün Karşılaştırılması Nedir
söylemler üretebilir. Çünkü popüler kültür halk tarafından üretilen ve halkın tercihleriyle tüketilen bir kültürdür. Kitle kültürü ise, belli toplumsal gruplar tarafından halk için geliştirilen, uyuşturucu ve tüketime yönelik bir kültürdür.
Popüler kültür ile kitle kültürünün ayrıldığı noktalar şöyle sıralanabilir.
1. Popüler kültür kitle kültürü gibi sadece sistemin emrinde ve kitleleri edilginleştirmeye yönelik bir kültür değildir. İçinde muhalif öğeler de bulunmaktadır. Kitle kültürü gibi içeriği ve ideolojisi net değildir, oldukça karışık ve değişken bir içeriğe sahiptir. Kitle kültürü kapitalist toplumlarda kitle iletişim araçlarıyla üretilen ve toplumsal organizmaların bütün noktalarına sızan, özünde tüketim ve hâkim ideolojinin olumlanması yatan bir kültürdür. İktidar tarafından biçimlendirilir ve satışa yöneliktir. Popüler kültür ise, her ne kadar kitle kültürü tarafından ağırlıklı olarak biçimlendirilse de özünde halkın kültürüdür. Yönetilen sınıfların günlük yaşam mücadelesi içindeki beklentilerini ifade eden önemli bir araçtır. Halk tarafından üretilen
popüler kültür ürünleri zaman zaman muhalif öğelerin de gelişmesine olanak sağlar. İdeolojisi kitle kültürü gibi salt tüketim değildir, alttan üste doğru gelişen dinamik bir süreçtir.
2. Popüler kültür kitle kültüründe eksik olan artistik işlemeye sahiptir. Örneğin, rock müzik, popüler müzik olarak nitelenir. Fakat eğer, sanatçı ticarileşirse bu durum o eseri bir kitle kültürü ürünü haline dönüştürebilir. Kitle kültürü ile popüler kültür arasında çok ince bir çizgi vardır. Popüler kültürde kitle kültürüne kıyasla önce estetik kaygı vardır, oysa kitle kültüründe esas olan eserin ticari başarısıdır. Ticari başarı eserin tüm kusurlarını örter. Kitle kültüründe izleyici daima haklıdır.
3. Popüler kültür kitle kültürüne göre kitle iletişim araçlarına doğrudan bağımlı değildir. Popüler kültür kavramının kitle kültürü kavramından bir diğer üstünlüğü popüler kültürün üretim sürecinin kitle kültürü gibi sadece kitle iletişim araçları ile sınırlı olmamasıdır. Medyaların popüler kültürün oluşmasında katkısı büyüktür ama kitle iletişim araçlarına bağımlılığı aşan bir
başka yönü vardır. Popüler kültür, gündelik yaşam kültürüdür, kapsamına toplumsal yaşamdaki kültürel pratikler, ritüeller, törenler, inançlar, gelenekler ve umutlar girer. Kitle kültürü kitle iletişim araçları aracılığıyla üretilen ve bu araçlara doğrudan bağımlılığı olan bir kültürdür.
4. Popüler kültür de realiteye karşı bir yanılsama vardır, ama bu yanılsama kitle kültüründeki yanılsama gibi tek boyutlu değildir. “Kitle kültürünün tüketicisi kalmak, bizi yaşadığımız, yabancılaşmaya dayanan toplumsal hayatın gerçek yüzünü algılamaktan alıkoyduğu için, gündelik hayatımızı rahat ve kazasız belasız sürdürmemizi sağlar. Kitle kültürünün tüketicisi olmamız bize bu kolaylığı getirir ama içinde yaşadığımız toplumsal realiteye boyun eğmemiz, ona katlanmamız, kitle kültürünü bu yanılsaması ile de örtbas edilemeyen, hissedilmesi önlenemeyen acılara karşıtlıklara, öfkelere, yeni arayışlarda bulunmamıza neden olur. Kitle kültürünün tüketicisi olarak kalmak istesek bile, yaşadığımız toplumsal realitenin yol açtığı acılar, bu acılarımızı, bu öfkelerimizi, bu yeni şeyler arama isteklerimizi, beklentilerimizi dile getirebileceğimiz popüler kültürün üreticisi ve tüketicisi olmaya iter bizi.
Popüler kültürün üretildiği ve tüketildiği alt kültürlerimize, ya da toplumun başat kültürünün henüz bütünüyle kendi denetimi altına alamadığı hayat alanlarına (pop müzik konserlerine, TV’nin belirli dizilerine, belirli eleştirel boyutu olan çizgi romanlara, popüler romanlara vb.) arada sırada ‘çekilebilmemiz’ bizde ayrı bir rahatlama, ya da başat kültürdeki renksiz yanılsamaya oranla çok daha renkli bir yanılsama ile yaşayabileceğimiz bir rahatlama elde etmemizi sağlar. Kitle kültüründeki yanılsama; reel toplum içinde somut olarak yer alan yabancılaşmanın gözlerden saklanmasını; insanların, somut olarak toplumsal hayatta var olan yabancılaşma olgusunu göremeyecek kadar ‘eblehleştirilmesini’ amaçlar. Bu yanılsama, en rafine işlerde çalışan okumuşların bile yabancılaşmayı ne denli yoğun yaşamakta olduklarını hissetmeyecek kadar birer mutlu ‘eblehler’ olmasını amaçlamıştır.
Popüler kültürün neden olduğu yanılsama ise, kitle kültürünün yanılsamasından çok daha rafinedir. Bireyliğin, özgürlüğün, spontaneliğin, farklılığın toplumsal hayatın can alıcı alanlarında baskı altına alınmış olmasının neden olduğu ‘atropi’ ve ‘anomiyi’ hafifletecek edilgenleştirilmiş, sınırları iyi çizilmiş bir ‘özgünlük, farklılık, spontanelik, diğerlilik’ yaşadığımız için popüler kültürün yanılsaması daha rafinedir. Popüler kültürün yanılsaması bir boyutu ile sisteme bağlıyken, bir diğer boyutu bizim sisteme karşı başkaldırımızı dile getirmek ister gibidir.”
Bütün kültür formları bir biçimde, diğerleriyle ilişki içerisindedir. Kültürler sürekli birbirlerinin alanına girmekte ve kendi dinamikleriyle var olmaktadırlar. Bu bağlamda etkilenme kaçınılmazdır. Popüler kültür kitle kültüründen beslenmekte ve ondan bağımsız bir kültür formuna dönüşmektedir.
Popüler kültür, egemen bir örgütselliğe karşı geliştirilmiştir. Direniş tarafından yaratılmış, artık yaşamayan uzak geçmişin değil, şimdilik günlük yaşamın kültürüdür. Kitle kültürünü biçimlendiren sansasyonelciliğe, duyguların sömürülmesine karşıdır. Matterlart, popüler kültürü, direnen sınıfların direniş yaşamları süresince yarattıkları egemen kültüre karşıt bir kültür olarak görür. Bu anlamda kültür oldukça politikleşmiş, bilinçli kültürel etkinlikleri içerir. Bu tür kültürel pratiklere, örneğin, devrimci olarak nitelenen müzik sanatçılarının, roman yazarlarının, filmlerinin, gazetecilerin, ressamların, halk ozanlarının ürünleri girer. Daha geniş anlamıyla, egemen, pratiklere karşı, yapılan sürekli mücadelenin yapılış biçimlerini içerir.
Kitle kültürü her zaman için, ortalama beğeniye sahip orta sınıf kültürüdür. Tüm sınıfların toplumsal yaşamda düzenlenmiş zevkler aracılığıyla bir araya getirilebileceği bir kültürdür. İşçi sınıfı boş zamanı böylece biraz kibarlaşırken, orta sınıf da onaylamadığı, aşağı bulduğu zevklerin çekiciliğini güvenli seyircilik konumu içinde kabullenir. Kitle kültürü orta sınıf kültürüne, sanata karşı olarak görmekle birlikte, bunları işleme biçimi olarak görülürse, yüksek/düşük çalışması toplumsal sınıflar arasında değil de, tecimsel süreç aracılığıyla üretilmektedir. Çünkü kültürel ifadelerin tüm düzeylerinde tecimsel bir süreç vardır. Pop müzikte olduğu gibi, klasik müzikte de, sporda olduğu gibi sinemada da tecimsel süreç vardır.
Popüler kültür; ticari, gösteriye dayanan, kalıcılığı olmayan, gündelik, kültür endüstrisi tarafından üretilmiş kültürdür. Kültür endüstrisi, neyin popüler olacağına, halka sormadan, tamamen kendi olanaklarıyla karar verir. Bir ürün daha piyasaya sürülmeden bu endüstri mekanizması çalışır ve hangi ürünün ne kadar satacağı bu endüstri tarafından hesaplanır. Ürün, ondan sonra piyasaya sunulur. Mesela televizyon ve radyolarda Top 10 listeleri yayınlanıyor. Her televizyonun listesi, diğerinden farklıdır. Bu fark televizyonun anlaşmalı olduğu firma ve sanatçılardan;
yani ticari bir takım ilişkilerden meydana geliyor. Yani bu seçim tamamen ticaridir.
Popüler kültür, tamamen ticari bir kültürdür; yani metalaşmış bir kültürdür. Popüler kültürde her şey satılabilir ve alınabilir bir meta haline ve gündelik tüketime sunulabilir hale getirilmiştir. Diğer bir anlamda popüler kültürü halk kültürü olarak alırsak, hiçbir kültür halkın beğenisini kazanmadan yaşayamaz, yaşaması için halkın o kültürde kendine ait bir şeyler bulması gerekir. Yoksa bu kültür kalıcı olamaz.
İzler-kitlenin talepleri burjuvazinin beğenileriyle belirlenir, yaşamın boşluğu egzotik uyaranlarla sindirilir. Birlikte tüketilen kültürel ürünlerin insanları başkalarının yargılarından uzak, kendi iç dünyalarında, içe dönük duygu ve düşünceleriyle baş başa kalma olanağı verdiği söylenir. Popüler kültür kent olan yerleşim yerinin kültürüdür. Kent eğer demokratikse, o da demokratiktir; eğer kentte kitlesel üretim varsa, o da kitle kültürüdür.
Tarih: 2020-11-30 20:49:32 Kategori: Sosyoloji
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx